Paumié-bes
Chamaerops humilis
Arecaceae Palmae
Autre noum : Doum.
Noms en français : Palmier nain, Doum.
Descripcioun :Aquéu paumié s'èi bèn naturalisa (bessai dóu païs proche Vilafranco ?) dins li roucaio e la sablo en ribo de mar. Li fueio soun tipicamen en ventau (fotò) e pourtado pèr de pecou cubert d'aspreta. Fai d'enflourejado en paumo longo de 20 à 50 cm. Li fru fan de 1 à 2 cm.
Usanço :Li bourroun soun esta manja di tèms de carestié en Sardègno e en Africo de l'uba.
Port : Aubret
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chamaerops
Famiho : Arecaceae
Famiho classico : Palmae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) enflourejado : 20 à 50 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto de coustiero
Mars à mai
Liò : Roucaio
- Sablo
Estànci : Termoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Chamaerops humilis L., 1753
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )